ศุข ดุริยประณีต
(พ.ศ. ๒๔๒๘-๒๕๐๖)
ครูศุข ดุริยประณีต เกิดเมื่อวันที่ ๖ มกราคม พ.ศ. ๒๔๒๘ ที่ตำบลบางเขน ใกล้วัดลุ่ม จังหวัดนนทบุรี บิดาชื่อ อิน มารดาชื่อ สุ่ม มีพี่ชาย ๑ คน ชื่อ คำ มีพี่สาว ๑ คน ชื่อ เปรม
ท่านสมรสกับนางสาวแถม มีบุตรธิดารวม ๑๒ คน เป็นชาย ๖ คน หญิง ๖ คน ชื่อ ชุบ โชติ ชื้น ชั้น สุดา แช่มช้อย ชม ตุ๊กตา (เสียชีวิตยังเยาว์) ทัศนีย์ สุดจิตต์ สืบสุด และมีลูกชาย ๑ คน เสียชีวิตตั้งแต่ยังมิได้ตั้งชื่อ บุตรธิดาทุกคนที่มีชีวิตอยู่ เป็นนักดนตรีและนักร้องที่มีชื่อเสียงมากต่อมาจนปัจจุบันนี้
ท่านเริ่มเรียนดนตรีเมื่ออายุประมาณ ๑๒ ปี จากครูหงษ์และพี่ชาย จนมีความสามารถพอที่จะยึดเป็นอาชีพได้ ต่อมาจึงได้สมัครเข้าเป็นนักดนตรีที่บ้านของเจ้าพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ (ม.ร.ว. หลาน กุญชร) ซึ่งเป็นผู้บัญชาการกรมโขนในขณะนั้น เมื่อพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นครองราชย์แล้ว ทรงตั้งกรมมหรสพขึ้น และโปรดฯ ให้โอนข้าราชการในกรมโขนและกรมปี่พาทย์จากบ้านเจ้าพระยาเทเวศร์ฯ มารวมไว้ในกรมมหรสพที่ตั้งขึ้นใหม่ ครูศุข จึงได้รับราชการในกรมมหรสพตั้งแต่นั้นมา โดยทำหน้าที่เป็นคนระนาดเอกและระนาดทุ้มเหล็ก (เวลาแสดงละครดึกดำบรรพ์)
ครูศุขรับราชการอยู่ในกรมมหรสพ จนถึง พ.ศ. ๒๔๖๑ ก็ลาออกมาตั้งวงดนตรีไทยเป็นของตนเอง ชื่อว่า “วงดุริยประณีต” ตามนามสกุลที่ได้รับพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
บรรดาศิษย์ของครูศุข ก็ได้แก่ ลูกและหลานในตระกูลดุริยประณีต ที่ครูได้ถ่ายทอดวิชาและเทคนิคการเล่นดนตรีไว้ให้ จนวงดนตรีดุริยประณีตเป็นวงที่มีชื่อเสียงมากมาจนถึงปัจจุบันนี้
ท่านถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ ๒๘ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๐๖ ด้วยอุบัติเหตุรถคว่ำที่อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ขณะกำลังเดินทางจะไปบรรเลงปี่พาทย์ที่จังหวัดลพบุรี รวมอายุได้ ๗๘ ปี
จรวยพร สุเนตรวรกุล
(เรียบเรียงจาก “ประวัตินักดนตรีไทย” ของ เจริญชัย ชนไพโรจน์ และคำบอกเล่าเพิ่มเติมของครูแช่มช้อย ดุริยพันธุ์)
ที่มา : นามานุกรมศิลปินเพลงไทย ในรอบ ๒๐๐ ปี แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ โดยพูนพิศ อมาตยกุล, หัวหน้าโครงการ ; ผู้ร่วมโครงการ, พิชิต ชัยเสรี …[และคนอื่น ๆ]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๒๖.
