ตอนที่ 59 เพลงไทยสากลที่มีทำนองมาจากเพลงลาวคำหอมและเพลงลาวดวงเดือน ตอนที่ 59 เพลงไทยสากลที่มีทำนองมาจากเพลงลาวคำหอมและเพลงลาวดวงเดือน ชื่อเพลง : เพลงคำหอม ผู้ขับร้อง : วินัย จุลบุษปะ ผู้ประพันธ์คำร้อง : แก้ว อัจฉริยะกุล ชื่อเพลง : เพลงคำหอม ผู้ขับร้อง : วินัย จุลบุษปะ วงดนตรี : วงสังคีตสัมพันธ์กรมประชาสัมพันธ์ ชื่อเพลง : เพลงคำหอม ผู้ขับร้อง : ดำรงค์ เกษตระชนม์ วงดนตรี : วงดนตรีมิตรสังคม ชื่อเพลง : เพลงดวงเดือน ผู้ขับร้อง : วินัย จุลบุษปะ กับ ชวลี ช่วงวิทย์ วงดนตรี : วงดนตรีสุนทราภรณ์ ชื่อเพลง : เพลงดวงเดือน วงดนตรี : วงสังคีตประยุกต์ ชื่อเพลง : เพลงดวงเดือน ผู้ขับร้อง : ขับร้องหมู่โดยวงดนตรีกองดุริยางค์ทหารเรือ วงดนตรี : วงดนตรีกองดุริยางค์ทหารเรือ ความยาว : 31.18 นาที รายละเอียด : เพลงลาวคำหอมเกิดขึ้นสมัยรัชกาลที่ 5 ตอนต้น นำมาขับร้องในการเล่นสักวา และในตอนท้ายของการเล่นสักว่าก็จะมีการร้องเพลงลากัน เพลงลาวคำหอมเป็นเพลงหนึ่งที่จ่าเผ่น ผยองยิ่ง (จ่าโคม) ได้ประดิษฐ์ขึ้นในทางขับร้องก่อนตั้งแต่สมัยต้นรัชกาลที่ 5 ต่อมาพระยาประสานดุริยศัพท์ (แปลก ประสานศัพท์) ประดิษฐ์เป็นทางบรรเลงรับร้อง จึงเกิดเป็นทำนองเพลงลาวคำหอม ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 9 หลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) นำมาประดิษฐ์เป็นเพลงเถา ซึ่งเป็นเพลงหนึ่งที่ยาวที่สุดในวงการดนตรีไทย นั้นคือความเป็นมาของเพลงลาวคำหอมในอดีต บทร้องเพลงลาวคำหอมเป็นเพลงโรแมนติค กล่าวถึงผู้หญิง กล่าวถึงความงดงามของสุภาพสตรี และกลิ่นหอมที่มาจากผิวเนื้อหรือกลิ่นประทิ่นที่มาจากน้ำหอม เพลงลาวคำหอมแบบโบราณเป็นที่ถูกใจของคนฟัง จนกระทั่งพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม โอรสในรัชการที่ 5 ซึ่งประสูติแต่เจ้าจอมมารดามรก ฎ โปรดเพลงลาวคำหอมนี้เป็นอย่างยิ่ง และทรงพระนิพนธ์บทร้องเพลงลาวคำหอม เป็นบทร้องที่ไพเราะน่าฟัง เป็นทำนองที่อำลาจากหญิงคนรัก เนื้อร้องดั้งเดิมจ่าเผ่น ผยองยิ่ง แต่งไว้นั้น ครูแก้ว อัจฉริยะกุล ได้นำเค้ามาปรับเป็นเนื้อเต็มร้องโดยไม่มีเอื้อนและมอบให้ วินัย จุลบุษปะ ขับร้องเป็นคนแรก แผ่นเสียงโคลัมเบียหน้าสีม่วงบันทึกเสียงคุณวินัย จุลบุษปะไว้ครั้งแรกในการร้องเพลงชื่อ “คำหอม” โดยไม่ได้เปลี่ยนชื่อจากเดิม ได้ตัดคำว่า “ลาว” ออก แล้วเร่งจังหวะให้เร็วขึ้น “เพลงคำหอม” ขับร้องโดย วินัย จุลบุษปะ ประพันธ์คำร้องโดย แก้ว อัจฉริยะกุล เพลงลาวคำหอม บันทึกแผ่นเสียงครั้งแรกใช้ชื่อเพลง คำหอม ขับร้องโดย วินัย จุลบุษปะ แผ่นเสียงหน้าสีม่วง GEP 86 CE14949-3 เป็นแผ่นต้นฉบับสีม่วงดั้งเดิม ต่อมาเมื่อหม่อมหลวงขาบ กุญชร เป็นอธิบดีกรมประชาสัมพันธ์ ได้คิดผสมวงสังคีตสัมพันธ์ขึ้นโดยการนำเอาวงมโหรีซึ่งมีเสียงแหลมผสมกับวงคอมโบ้ บิ๊กแบนด์ขนาดใหญ่ของกรมประชาสัมพันธ์ และมอบหมายให้ครูเอื้อ สุนทรสนาน ครูเวช สุนทรจามร ครูแก้ว อัจฉริยะกุล ครูพุ่ม บาปุยะวาทย์ ครูจำเนียร ศรีไทยพันธุ์ ช่วยกันระดมคิดหาเพลงต่างๆ มาบรรเลง ในลักษณะของวงสังคีตสัมพันธ์ เพลงลาวคำหอม ได้ถูกนำมาบันทึกใหม่อีกครั้งหนึ่ง ร่วมกับบริษรัทกมลสุโกศล เป็นลักษณะแผ่นเสียงหน้าสีแดง เรียกว่าแผ่นเสียงหมาแดง “เพลงคำหอม” ขับร้องโดย วินัย จุลบุษปะ วงสังคีตสัมพันธ์กรมประชาสัมพันธ์ วงดนตรีมิตรสังคม บริษัทซัปเปอร์แผ่นเสียง (แผ่นเสียงหน้าสีเหลือง) นำเพลงคำหอมมาประสานเสียงใหม่ ใช้จังหวะบิกิน แยกเสียงประสานในระบบสเตอริโอโฟนิก ขับร้องโดย ดำรงค์ เกษตระชนม์ ร้องเนื้อเก่าของจ่าเผ่น ผยองยิ่ง สอดเสียงลูกคู่เข้าไปเป็นคอรัส ไม่ทิ้งแนวเดิม “เพลงคำหอม” ขับร้องโดย ดำรงค์ เกษตระชนม์ วงดนตรีมิตรสังคม ครูสง่า อารัมภีร์ นำเค้าของเพลงเขมรไทยโยค เค้าของเพลงลาวคำหอม เค้าของเพลงลาวครวญ ประดิษฐ์ออกมาเป็น “เพลงน้ำตาแสงใต้” เพลงลาวดวงเดือน พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม โอรสในรัชการที่ 5 ซึ่งประสูติแต่เจ้าจอมมารดามรกฎ ทรงพระนิพนธ์เมื่อปี พ.ศ. 2448 โปรดสำเนียงพายัพ โปรดเพลงลาวคำหอม เพลงลาวดำเนินทราย จึงทรงพระนิพนธ์เพลงลาวดำเนินเกวียน ขึ้นล้อเพลงลาวดำเนินทราย ขึ้นบทร้องว่า โอ้ละหนอดวงเดือนเอย คนจึงไม่เรียกเพลงลาวดำเนินเกวียน แต่เรียกตามบทร้องว่าเพลงลาวดวงเดือน คณะสุนทราภรณ์นำเพลงลาวดวงเดือนมาเร่งจังหวะ และมอบให้ วินัย จุลบุษปะ กับ ชวลี ช่วงวิทย์ ขับร้องในจังหวะแรมบ้า ซึ่งเป็นต้นฉบับดั้งเดิมของเพลงลาวดวงเดือน “เพลงดวงเดือน” ขับร้องโดย วินัย จุลบุษปะ กับ ชวลี ช่วงวิทย์ วงดนตรีสุนทราภรณ์ เมื่อสมัยที่กรมประชาสัมพันธ์ทำวงสังคีตสัมพันธ์ คือนำเอาวงมโหรีร่วมกับวงคอมโบ้ขนาดใหญ่นั้น ครูสมาน กาญจนผลิน ได้ทำวงสังคีตประยุกต์ขึ้นโดยนำวงปี่พาทย์มาบรรเลงร่วมกับวงคอมโบ้ โดยการสลับกันบรรเลง เพลงดวงเดือนในจังหวะแมมโบ้ “เพลงดวงเดือน” บรรเลงโดยวงสังคีตประยุกต์ “เพลงดวงเดือน” ขับร้องหมู่โดยกองดุริยางค์กองทัพเรือ หัวเรื่อง : เพลงไทยสากลจากอดีต ตอนที่ 59 หัวเรื่อง : เพลงไทยสากลระยะแรกเริ่ม หัวเรื่อง : รายการเพลงไทยสากลจากอดีต ตอนที่ 59 ผู้จัดรายการ : พูนพิศ อมาตยกุล สถานที่จัดเก็บ : https://sirindhornmusiclibrary.li.mahidol.ac.th/thai_contemporary_mu/plengthaisakol-59/
