เขียน ศุขสายชล
(พ.ศ. ๒๔๓๙-๒๕๒๗)
นายเขียน ศุขสายชล มีนามเดิมว่า แดง เกิดเมื่อวันจันทร์ เดือนสี่ ปีวอก พ.ศ. ๒๔๓๙ ที่จังหวัดชลบุรี เป็นบุตรชายคนโตของครอบครัวบิดาเป็นนักดนตรีชื่อนายเตี้ย มารดาเป็นนักแสดงละครชื่อ นางลำใย มีพี่น้องรวม ๔ คน น้องคนเล็กชื่อ นายสัมฤทธิ์ ศุขสายชล มีความสามารถทางดนตรีรอบตัวเช่นกัน
ปี พ.ศ. ๒๔๗๑ สมรสกับนางสะสม (สุนทรนาค) ศุขสายชล มีบุตร ๘ คน ที่เป็นนักดนตรีไทยมี นายประสงค์ (รอบวง) นางไพเราะ สำเริงพันธุ์ (ฆ้องวง) นายลิขิต (ระนาดเอก) นายอารีย์ (ปี่) พ.ท.พินิจ (ฆ้องเล็ก) นายจงกล (ซอด้วง) และเด็กชายชาญ (ระนาดเอก)
จบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๓ ที่โรงเรียนวัดเขา จังหวัดชลบุรี แล้วมาศึกษาต่อโรงเรียนวัดเทพศิรินทร์ กรุงเทพฯ จนจบมัธยมปีที่ ๔ พ.ศ. ๒๔๖๖ อุปสมบทที่วัดแก้วแจ่มฟ้า กรุงเทพฯ นาน ๑ พรรษา
เข้าเป็นพลทหารในกรมอู่ทหารเรือเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๐ แล้วย้ายไปอยู่กองดุริยางค์ทหารเรือ พ.ศ. ๒๔๘๕ เข้าทำงานที่โรงไฟฟ้าเทศบาล ช่วงสงครามโลกครั้งที่ ๒ ไปเป็นสมุหบัญชีในโครงการก่อสร้างทางรถไฟสายมรณะ จังหวัดกาญจนบุรี
เนื่องจากมีใจรักทางดนตรีบิดาจึงพาไปเรียนกับครูเปลื้อง กรานต์เลิศ (ฆ้องวง ระนาดเอก ระนาดทุ้ม เครื่องหนัง) ในปี พ.ศ. ๒๔๔๕ เพลงแรกที่เรียนคือ โหมโรงเย็น ต่อมาไปเรียนกับครูอ่วม (ปี่ใน ปี่ชวา) ท้ายที่สุดเรียนกับครูจางวางทั่ว พาทยโกศล (ปี่ในและปี่ชวา)
นายเขียน ศุขสายชล มีความสามารถรอบด้านในเรื่องเกี่ยวกับการเล่นเครื่องดนตรี ถนัดบรรเลงปี่ใน ปี่ชวา สามารถเดี่ยวเครื่องดนตรีได้หลายชนิด อาทิ ฆ้อง ระนาดเอก ระนาดทุ้ม ปี่ ซอ ด้วง ซออู้ ขิม ขลุ่ย เพลงเดี่ยวก็สามารถบรรเลงได้หลายเพลง เพลงประกอบการแสดงโขนละครก็บรรเลงได้มาก ได้เรียนเพลงหน้าพาทย์ถึงระดับได้เพลงองค์พระพิราพ จากครูเปลื้อง กรานต์เลิศ และยังได้รับมอบให้ทำพิธีไหว้ครูด้วย
ในด้านการขับร้องนั้น สามารถร้องเพลงได้ ทุกประเภท ที่ถนัดก็มี เพลงถอนสมอ เพลงครอบจักรวาล เคยต่อเพลงจากหลวงกล่อมโกศลศัพท์ร้องกับวงดนตรีได้ทุกประเภท และยังร้องเพลงออกภาษาต่าง ๆ ได้ด้วย แต่งเพลงได้ มีผลงานการแต่งเพลง อาทิเช่น สาวสวย เถา โหมโรงมโนราห์โอด ห้วยแก้ว เถา แขกลพบุรี เถา และเพลงคุณลุงคุณป้า สามชั้น
เริ่มถ่ายทอดวิชาการดนตรีเมื่ออายุได้ ๓๖ ปี ที่กรมทหารราบที่ ๓ สอนวงเครื่องสายกรมเจ้าท่า สอนวงโรงงานสุราบางยี่ขัน ถนัดสอนเครื่องดนตรีและวงดนตรีทุกประเภท ลูกศิษย์ที่มีฝีมือได้แก่ ประสงค์ ลิขิต อารีย์ พินิจ และจงกล ศุขสายชล เวส สุนทรจามร เผือด อาจมังกร หล่อ ทับเทศ และพิทยา โพธิตาปนะ
ออกแสดงดนตรีและแสดงฝีมือเดี่ยวเป็นครั้งแรกเมื่ออายุได้ ๑๖-๑๗ ปี มีผลงานหลายอย่างที่ภูมิใจและได้รับรางวัล อาทิ ได้รับพระราชทานรางวัลปี่ในประดับมุกจากทูนกระหม่อมบริพัตรฯ ในงานไหว้ครูดุริยางค์ทหารบก โดยเดี่ยวปี่ในเพลงทยอยเดี่ยว ตามเสด็จรัชกาลที่ ๗ ประพาสชวาเดี่ยวปี่ชวาเพลงเชิดนอกหน้าพระที่นั่งพระเจ้าแผ่นดินชวา ได้รับพระราชทานบุหรี่ซังข้าวโพดเป็นรางวัล ๑ มวน และแต่งเพลงทยอยญวน เถา ให้แก่วงดนตรีไทยโรงงานสุราบางยี่ขัน ได้รับมอบหนังสือขุนช้างขุนแผนและพระอภัยมณีเป็นรางวัล
นายเขียน ศุขสายชล ถึงแก่กรรมเมื่อวันพฤหัสบดีที่ ๒๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๗
พูนพิศ อมาตยกุล
(เรียบเรียง การสัมภาษณ์นายเขียน ศุขสายชล เมื่อเดือนเมษายน ๒๕๒๕ โดยนายเสถียร ดวงจันทร์ทิพย์)
ที่มา : นามานุกรมศิลปินเพลงไทย ในรอบ ๒๐๐ ปี แห่งกรุงรัตนโกสินทร์โดย พูนพิศ อมาตยกุล, หัวหน้าโครงการ ; ผู้ร่วมโครงการ, พิชิต ชัยเสรี …[และคนอื่น ๆ]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๒๖.
