รอด ศรประพันธ์
(พ.ศ. ๒๔๖๓-ไม่ทราบปีที่ถึงแก่กรรม)
นายรอด ศรประพันธ์ เกิดเมื่อวันศุกร์ เดือน ๑๒ ปีวอก ที่อำเภอเมือง จังหวัดอ่างทอง บิดาชื่อ โอน มารดาชื่อ เขียน มีอาชีพทำนา ปู่และย่าชื่อ โพ และขำ ศรประพันธ์ ตาและยายชื่อ พูน กับ ทิม ตามลำดับ มีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกันอีก ๗ คน เป็นดนตรีไทย ๖ คน คือ นายหวาด นายเจริญ นายดำ และนายอิ่ม กับมีน้องสาวอีก ๒ คน คือ นางพวง โตสงคราม และนางเหลี่ยม ทรงงาม
เมื่อยังเยาว์ได้เรียนหนังสือที่วัดโบสถ์ จนจบชั้นประถมปีที่ ๔ เมื่ออายุครบบวชก็บวชที่วัดโบสถ์นี้โดยมีพระครูวิเศษ (เปี่ยม) เป็นพระอุปัชฌาย์
เริ่มเรียนดนตรีไทยจากพี่ชายคือ ครูเจริญ ศรประพันธ์ เมื่ออายุ ๙ ปี จนสามารถบรรเลงฆ้องและเครื่องประกอบจังหวะได้ดี ได้ทำงานร่วมวงดนตรีกับพี่ชายมาตลอดแล้วเข้ามาอยู่กรุงเทพฯ เพื่อเรียนดนตรีต่อจากครูสอน วงฆ้อง จนสามารถเล่นเพลงต่าง ๆ ได้จนถึงเดี่ยวระนาดเอก ระนาดทุ้ม และฆ้องได้ดี รวมทั้งเรียนหน้าพาทย์ด้วย จึงมีฝีมือที่จะบรรเลงเพลงประกอบโขนละครได้
เริ่มแสดงฝีมือครั้งแรกที่วัดโบสถ์เมื่ออายุ ๑๐ ปี และแสดงฝีมือเดี่ยวระนาดครั้งแรกเมื่ออายุ ๑๘ ปี และได้ทุกเดี่ยวจนถึงกราวใน
เริ่มถ่ายทอดวิชาดนตรีเมื่ออายุ ๒๕ ปี โดยสอนระนาด ฆ้อง และหน้าทับกลอง ศิษย์ที่มีชื่อ ได้แก่ สมนึก และกุหลาบ ศรประพันธ์
ชีวิตครอบครัว สมรสกับนางลิ้นจี่ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๘๓ มีบุตร ๖ คน ชื่อ สาลี่ สำรวย สำเริง ฉลอง เฉลิม และสุรีย์ ศรประพันธ์ บุตรที่สืบทอดวิชาดนตรี คือ นายสำรวย นายสำเริง และนายเฉลิม ทั้งหมดนี้มีวงดนตรีเป็นของตระกูลศรประพันธ์ อยู่ในจังหวัดอ่างทอง นับเป็นวงดนตรีที่มีชื่อเสียงมากวงหนึ่ง
ใน พ.ศ. ๒๕๒๖ สอนดนตรีและควบคุมวงอยู่ที่ ตำบลย่านซื่อ อำเภอเมือง จังหวัดอ่างทอง
พูนพิศ อมาตยกุล
(เรียบเรียงจาก บันทึกประวัติศิลปินเพลงไทย ซึ่งให้ข้อมูลโดย นายรอด ศรประพันธ์)
ที่มา : นามานุกรมศิลปินเพลงไทย ในรอบ ๒๐๐ ปี แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ โดยพูนพิศ อมาตยกุล, หัวหน้าโครงการ ; ผู้ร่วมโครงการ, พิชิต ชัยเสรี …[และคนอื่น ๆ]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๒๖.
