เล็ก ทีฆกุล
(พ.ศ. ๒๔๔๙-๒๕๑๒)
นายเล็ก เป็นบุตรคนที่ ๒ ของนายลี้ และนางปลั่ง ทีฆกุล เกิดเมื่อวันอังคารที่ ๑๐ กันยายน พ.ศ. ๒๔๔๙ ที่บ้านถนนพระสุเมรุ ใกล้วัดบวรนิเวศ มีพี่ชายชื่อ ทองดี น้องชายชื่อ ฟื้น และน้องสาว ๒ คน ชื่อ เล็ก กับละเมียด
เริ่มเรียนหนังสือที่วัดสุทัศน์ แล้วเรียนชั้นมัธยมที่วัดราชบพิธจนจบชั้นมัธยมปีที่ ๓ แล้วจึงไปเรียนต่อที่โรงเรียนอัสสัมชัญ เมื่อจบแล้วได้เข้ารับราชการอยู่ในกรมบัญชีกลาง จนเกษียณอายุ
นายเล็กสนใจดนตรีไทยมาตั้งแต่อายุเข้าสู่วัยรุ่น เป็นศิษย์ของครูเจือ เสนีย์วงศ์ ณ อยุธยา โดยไปเรียนกับครูที่บ้านใกล้โรงเลี้ยงเด็กและติดตามเล่นเครื่องสายกับครูเจือมาโดยตลอด จึงได้เป็นศิษย์คนสำคัญของครูเจือ ได้ร่วมกันตั้งวง “เตชนะเสนีย์” เมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๘ จนกระทั่งครูเจือถึงแก่กรรมเมื่อ พ.ศ. ๒๔๘๕ ครูอีกท่านหนึ่งของนายเล็ก คือ หลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง)
ความสามารถทางดนตรีนั้น มีความชำนาญมากในด้านเครื่องสาย ทั้งซอด้วง ซออู้ ขิม และออร์แกน รู้กระบวนเพลงและจังหวะ สามารถถ่ายทอดให้แก่ผู้อื่นได้ดีจนถึงการขับร้อง ผลงานที่เป็นที่พอใจมากก็คือ สามารถก่อตั้งวงดนตรีไทยของกรมบัญชีกลางได้เป็นผลสำเร็จ
ศิษย์ของครูเจือ ที่อยู่รุ่นเดียวกัน ได้แก่ เล็ก ภาณุนันท์ สำรวย สุวรรณวณิช ถาวร สุภาวสุทธิ์ ทองโปรย นุ่นสุวรรณ ชด มาล์ยมงคล เทียม แย้มแดง ปุ๋ย มีโชค ศิริ พงษ์ปาละ นพ อติสิงห์ ประกอบ สุกัณหเกตุ ฯลฯ ส่วนนักร้องรุ่นเดียวกัน ได้แก่ จิ้มลิ้ม กุลตัณฑ์ ผออง คชสังสีห์ รำจวน ถิ่นคำ และชื้น จ้อยหลักแหลม
นายเล็ก ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ ๒๐ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๑๒ ได้รับพระราชทานเพลิงศพ ที่วัดพระพิเรนทร์ เมื่อวันที่ ๑๑ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๑๒
จรวยพร สุเนตรวรกุล
(เรียงเรียงจาก หนังสืออนุสรณ์ งานพระราชทานเพลิงศพ นายเล็ก ทีฆกุล)
ที่มา : นามานุกรมศิลปินเพลงไทย ในรอบ ๒๐๐ ปี แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ โดยพูนพิศ อมาตยกุล, หัวหน้าโครงการ ; ผู้ร่วมโครงการ, พิชิต ชัยเสรี …[และคนอื่น ๆ]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๒๖.
