ตอนที่ 6 เพลงจระเข้หางยาว เถา และเพลงพระอาทิตย์ชิงดวง สองชั้น
เพลงจระเข้หางยาว เถา
บรรเลงด้วยวงปี่พาทย์ไม้แข็ง คณะสมภพ ขำประเสริฐ
ขับร้องโดย ประชิต ขำประเสริฐ
รายละเอียด
เพลงจระเข้หางยาว เถา เดิมเป็นเพลงในอัตราสองชั้น ชื่อว่าเพลง “สามเส้า” (ไม่ทราบผู้แต่ง) ต่อมาสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์นิยมเล่นเสภา เพลงจระเข้หางยาวจึงเกิดขึ้นในครั้งนั้นโดยยืดจากเพลงสามเส้าของเดิม (ไม่ปรากฏชื่อผู้แต่ง) เพลงจระเข้หางยาวนี้ นักร้องเพลงไทยนิยมใช้เป็นเพลงฝึกหัดขับร้อง เนื่องจากเพลงนี้ประกอบด้วยการเอื้อนลีลาต่าง ๆ
สำหรับเพลงจระเข้หางยาวที่บรรเลงในครั้งนี้ ทางพื้นเดิมเป็นของเก่า แต่ในอัตราสองชั้นและชั้นเดียว นายสมภพ ขำประเสริฐ ได้ปรับทางใหม่และใช้บรรเลงครบทั้งเถา ทำสำเร็จเมื่อ พ.ศ. 2505 สำหรับทางขับร้องครูโองการ กลีบชื่น เป็นผู้ปรับและต่อให้กับครูประชิต ขำประเสริฐ เนื้อร้องมาจากเสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน ตอนขุนแผนเข้าห้องแก้วกิริยา
เพลงพระอาทิตย์ชิงดวง สองชั้น
ขับร้องโดย ประชิต ขำประเสริฐ
ปี่ในโดย กาหลง พึ่งทองคำ
รายละเอียด
เพลงพระอาทิตย์ชิงดวงเป็นเพลงลาที่เกิดขึ้นในวงดนตรีของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยะวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ผู้แต่งคือคุณพระประดิษฐ์ไพเราะ (ครูมีแขก)
ชื่อเพลงพระอาทิตย์ชิงดวงมาจากตราประจำตัวของสมเด็จเจ้าพระยาคือ “ตราสุริยมณฑล” เพลงนี้จะมีการเป่าปี่ประกอบการขับร้องซึ่งผู้เป่าปี่จะต้องเลียนเสียงขับร้อง
